အေပၚမွာပါသြားတဲ့ ညဦးပိုင္းတို႔ ဘာညာ ဆိုတာေတြကို ျပန္ၾကည့္မိေတာ့ - ညမာျပည္မွာ ေရွးယခင္က ညေတြကို ၾကက္တြန္သံေတြနဲ႔ ပိုင္းျခားၾကတယ္လို႔ မီးေသာ္ၾကီး ဘုတ္အုပ္ တစ္အုပ္ထဲမွာ ဖတ္ဘူးတယ္။ ကုလားစက္နာရီ ည ၈ နာရီ ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္ကို သူငယ္အိပ္ဆိတ္တဲ့။ ကေလးသူငယ္ေတြက လသာတဲ့ ညေတြမွာဆို ရြာရိုးကိုးေပါက္ ေလွ်ာက္ကစားေနၾကၿပီး သူငယ္အိပ္ဆိတ္ ၾကက္တြန္သံၾကားရင္ အိမ္ကို ျပန္လာၾကတယ္။ မလာၾကရင္လည္း အိမ္က အမၾကီးတို႔၊ အေမတို႔က လုိက္ေခၚၾကတယ္။ ျပန္ေရာက္လာတာနဲ႔ ကစားလို႔ ဖုန္အလိမ္းလိမ္းကပ္ၿပီး ညစ္ပတ္လာတာေတြကို ေဆးေၾကာ သုတ္သင္းေပးတယ္။ ေျခ၊ လက္ေဆးၿပီးေနာက္ အဆာေျပ တစ္ခုခုေကၽြးၿပီး အိပ္ရာ၀င္ၾကတယ္။ အဲခ်ိန္မွ တြန္တဲ့ ၾကက္တြန္သံကို သူငယ္အိပ္ဆိတ္လို႔ ေျပာၾကတယ္လို႔ မွတ္သားဘူးတယ္။ ၾကက္တြန္လို႔ သူငယ္အိပ္တာလား သူငယ္ေတြ အိပ္ခ်ိန္မွာ တြန္လို႔ အဲလို ေခၚၾကတာလားေတာ့ မီးေသာ္ၾကီးလည္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်ိန္ကေတာ့ သက္ၾကီးေခါင္းခ်တဲ့။ ကေလးေတြ အိပ္သြားၿပီးေနာက္ လူၾကီးေတြက ညအခါ လသာတဲ့ခါမ်ိဳးမွာ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းနဲ႔ အျမည္း ေပါက္ေပါက္ဆုပ္တို႔၊ ထန္းလွ်က္ခဲတို႔နဲ႔ လူၾကီးေတြ၊ သက္ၾကီး၀ါၾကီးေတြ စုၿပီး ရပ္ေရးရြာေရး ေဆြးေႏြးၾကသလို၊ တရားဓမ္မေတြ ေဆြးေႏြးၾကလို႔ ၿပီးသြားခ်ိန္၊ အိပ္ရာ ၀င္ခ်ိန္မွာ တြန္တာ။ အဲခ်ိန္ တြန္တဲ့ ၾကက္တြန္သံကို သက္ၾကီးေခါင္းခ်လို႔ မွတ္သားထားတယ္တဲ့။ ေနာက္တစ္ၾကိမ္က ေမာင္ရင္ျပန္တဲ့။ ညခ်မ္းခ်ိန္ခါမွာ လံုမပ်ိဳေလးေတြ ဗိုင္းငင္ ယက္ကန္းရက္နဲ႔ ဟန္ေရးျပေနတဲ့ဆီ ကိုလူပိ်ဳ ကာလသားေတြက ေလွ်ာက္ျပန္သံေပးလုပ္ၿပီး လူပ်ိဳလွည့္ၾက ေပ်ာ္ရႊင္စရာ စၾကေနာက္ၾက စကားထာေတြ ၀ွက္တန္း ကစားၾကနဲဲ႔ အခ်ိန္ကေလး လင့္လာၿပီး ၾကက္တြန္သံၾကားရင္ ျပန္သြားၾကသတဲ့။ အဲခ်ိန္မွာ တြန္တဲ့ ၾကက္တြန္သံကို ေမာင္ရင္ျပန္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ အကယ္၍ ေမာင္ရင္ေတြသာ မျပန္ၾကရင္ အဲၾကက္လည္း မတြန္ရေတာ့ဘူးေပါ့ေနာ္။ ( အဟိ )။ ေနာက္တစ္ၾကိမ္က လင္းၾကက္တြန္သံတဲ့။ နံနက္ခင္း လင္းအရုဏ္ လာတဲ့ခ်ိန္မွာ တြန္တဲ့ ၾကက္တြန္သံကို လင္းၾကက္တြန္သံတဲ့။ အဲလင္းၾကက္တြန္သံ ၾကားရၿပီဆိုတာနဲ႔ တစ္ေန႔တာ လႈပ္ရွားမွဳအတြက္ ပုထုဇဥ္လူသားေတ၊ြ ေက်းငွက္ အစရွိတဲ့ တိရစ္ဆာန္ေလးေတြဟာ လင္းၾကက္တြန္သံႏွင့္အတူ ႏိုးထလာၾကပါတယ္။ ( မီးေသာ္ၾကီး မပါဘူးေနာ္။ မီးေသာ္ၾကီးျဖင့္ အဲခ်ိန္ေတြမွာ အဲလိုေတြ ျဖတ္သန္းသြားၾကပါလား ဆိုတာေတာင္မွ မသိလိုက္ဘူး။ )
မီးေသာ္ၾကီး ေတြးမိတာက ခုဏက လံုမပ်ိဳေလးေတြဟာ ေမာင္ရင္ျပန္ ၾကက္တြန္သံၾကားမွ အိပ္ရာ၀င္္ၾကတယ္ဆိုရင္ လင္းၾကက္တြန္သံ ၾကားခ်ိန္မွာ ျပန္လည္ ႏိုးထရတယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ အိပ္စက္မႈ အခ်ိန္တာကာလက ဘယ္ေလာက္မွ ရွိဘူးပဲေနာ္။ မီးေသာ္ၾကီးျဖင့္ အံ့ၾသေရာ။ အင္း ... ညကိစ္စေတြ လည္ေနတာနဲ႔ ဘယ္ေတြ ေရာက္ကုန္ၿပီလဲေတာင္ မသိေတာ့ဘူး။ အဲညကိစ္စထဲမွာမွ အပ်ိဳေလးေတြဆီ ကိုလူပ်ိဳေတြ လူပ်ိဳလာလွည့္ၾကေတာ့ ဘယ္မွာ ေတြ႔ၾကသတုန္းလို႔ စဥ္းစားမိစရာပဲေနာ္။ ဟုတ္တယ္။ ေရွးေရွးေခတ္ကာလ တစ္ခ်ိန္တုန္းက သမီးေလးရွိလုိ႔ အရြယ္ေရာက္လာၿပီ ဆိုတာနဲ႔ အိမ္မၾကီးရဲ႕ အိမ္ေရွ႕မွ အမိုးတစ္ဆင့္ ျပဳလုပ္ၿပီး ေဘးႏွစ္ဘက္ အကာနဲ႔ ေျမစိုက္အေဆာင္တစ္ခု ျပဳလုပ္ၾကတယ္။ အဲအေဆာင္ထဲမွာ တစ္၀က္က ၾကမ္းခင္း ကြပ္ပစ္သ႑ာန္ျဖစ္ၿပီး၊ က်န္တစ္၀က္က ေျမတလင္း ျပဳလုပ္ထားတယ္။ အခ်ိဳ႕ အေေဆာင္ေတြက ၁ ေဆာင္လံုး ေျမတလင္း ျပဳလုပ္ထားၾကတယ္တဲ့။ အေဆာင္ထဲမွာ ရက္ကန္းစင္၊ လက္ဆံု၊ ေတာင္း၊ စပါးပုတ္၊ စဥ္းအိုးၾကီး၊ ဆန္ေကာ၊ ဆန္ကာ အစရွိတဲ့ အိမ္တြင္းအသံုး အေဆာင္မ်ား၊ လွည္းဘီး၊ ထြန္တံုး၊ လွည္းတန္ပိုး အစရွိတဲ့ လယ္ယာသံုး ပစ္စည္းေတြကို ထားၾကတယ္တဲ့။ အဲတာကေတာ့ သမီးရွင္ေတြမွာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ ၀ဲလင္းေဆာင္ ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲပစ္စည္းေတြအျပင္ ကိုကိုကာလသားမ်ား လာလွ်င္ ဧည့္ခံဖို႔ရာအတြက္ လံုမေလးမ်ားကလည္း ကြမ္းအစ္၊ ေဆးအစ္၊ မွန္၊ ဘီး၊ ေက်ာက္ျပင္၊ သနပ္ခါးေတာင္း၊ ေရ စသည္တို႔ကို ျပင္ဆင္ထားၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေဆးလိပ္လိပ္ျခင္း ဆိုတဲ့ အတတ္ပညာကိုလည္း ေလ့လာ သင္ယူထားၾကပါေသးတယ္။ မီးေသာ္ၾကီးတို႔ အဌမတန္းမွာ သင္ၾကားဘူးခဲ့တဲ့ ကဗ်ာေလးထဲကလိုေပါ့။ “ မ၀ယ္ဘူး၊ မယ္ခူးတဲ့ဖက္စို ” လို႔ အစရွိတဲ့ ကဗ်ာေလးထဲကလိုပါပဲ။ ထိုအေဆာင္ေလးထဲ လင္းေရာင္ျခည္ ရဖို႔ရာကေတာ့ စေလာင္းဖံုး ( အိုးအဖံုး ) အတြင္းမွာ ထမင္းက်န္မ်ားကို အေျခာက္လွန္းထားတဲ့ ထမင္းၾကမ္းေျခာက္မ်ားေပၚသို႔ ေရနံေခ်းေလာင္းကာ မီးေတာက္ျဖင့္ အလင္းေရာင္ ကိုရယူၾကသတဲ့။ ကိုကိုကာလသားေတြက ေရာက္လာၾကသည္ဆိုတာနွင့္ ေဆးအစ္ထဲမွ ေဆးႏွင့္ ေဆးလိပ္လိပ္ေသာက္ၾက၊ ကြမ္းယာစားၾက၊ ၿပီးရင္ ေသွ်ာင္ထံုးကို ျပဳျပင္ထံုးဖြဲ႔ၾက၊ ေက်ာက္ျပင္ေရွ႕တြင္ ထိုင္ၿပီး သနပ္ခါး၊ နံ႔သာနီ၊ နံ႔သာျဖဴတို႕ကို ေသြးၾကကာ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္လည္း လိမ္းျခယ္သၾကသလို အခ်င္းခ်င္းလည္း လိမ္းေပးၾကျပဳၾကတယ္။ ေရွးေရွးေခတ္က လူပ်ိဳကာလသားေတြက ဘယ္လိုပါလိမ့္ေနာ္။ ေတြးခ်င္စရာ။ ၿပီးရင္ စကားထာေတြကို ပန္းေပးေၾကး ၀ွက္ကစားၾကတယ္။ အေပ်ာ္တမ္း စကားထာေတြ ၀ွက္ၾကသလို ခ်စ္ေရး ခ်ဳၾကသူမ်ားကလဲ “ ပဒံုမာ ယံုေထာင္ ” ဆိုတာမ်ိဳး ၀ွက္ၾကသလို၊ “ ဂမုန္းပန္း တစ္ခက္ႏွစ္ခက္ ” ဆိုတာမ်ိဳးလည္း ၀ွက္ ၾကတယ္။ ေပ်ာ္ၾက၊ ရႊင္ၾက၊ ကစားၾကၿပီးတဲ့ေနာက္ ေမာင္ရင္ျပန္ ၾကက္တြန္ခ်ိန္ေရာက္ေတာ့ လံုမပ်ိဳေလးကို ႏႈတ္ဆက္ၿပီး ျပန္သြားၾကေရာတဲ့။ အဲခ်ိန္မွ လံုမပ်ိဳေလးက ကိုကိုကာလသားတို႔ ရွဳပ္ပြရစ္ေလတဲ့ ေဆးအစ္၊ ကြမ္းအစ္၊ သနပ္ခါး၊ ေက်ာက္ျပင္ အစရွိတဲ့ ဟာေတြကို ျပန္လည္သိမ္းဆည္း ၿပီးပါမွ အိပ္ရာ၀င္တယ္။ လင္းၾကက္တြန္သံ ၾကားလို႔ အရုဏ္တက္ခ်ိန္ ေရာက္ျပန္ေတာ့ အမိအဖမ်ားထက္ ဦးစြာ ေစာထၿပီး ဆြမ္းကပ္ဖို႔ရန္ ခ်က္ျပဳတ္ၾကရ ျပန္တယ္တဲ့။ မီးေသာ္ၾကီးသာဆို အဲခ်ိန္မွသာ အိပ္ရာ၀င္ မနက္ ၁၁ နာရီခြဲေတာင္ မနည္းထရမယ္။ ေန႔လည္က်လဲ ညက အိပ္ေရးပ်က္ထားတယ္ ဆိုၿပီး ျပန္အိပ္ဦးမွာ။ အဲတုန္းခ်ိန္ကို ေတြးေလ ျပန္မေရာက္ခ်င္ေလပဲ။ ၀ဲလင္းေဆာင္ ဆိုတဲ့ ရိုးရာလည္း ေပ်ာက္သြားတာ ေက်းဇူးတင္ရမလိုလုိ။ ခုေခတ္မွာဆို တူရို႕ ျပန္ၾကပါ့မလားပဲေနာ္။ ( အသီးတုန္လိုက္တာ )။
ခုေခတ္ဆိုလို႔ ေတြးမိတာေလး နည္းနည္းေရးဦးမယ္။ ခုေခတ္ ကိုကိုေမာင္ေမာင္ေတြ နားကပ္ တတ္ရတာနဲ႔၊ ဆံပင္အရွည္ ထားရတာနဲ႔၊ သိပ္မၾကာေသးတဲ့ အရင္က ဆံပင္ဆို တိုတိုေလး ( ဥပမာ - ေမာ့စ္လိုေပါ့ ) ထားၾကတယ္။ ခုေတာ့ ေခတ္ရဲ႔ ေရြ႕လ်ားတဲ့ သေဘာေၾကာင့္ ထင္တယ္။ ဆံပင္ကို အရွည္လုပ္လာ ၾကတယ္။ အဲလိုသာ ဆက္ေရြ႕လ်ားေနမယ္ ဆိုရင္ ...။ ေသွ်ာင္ထံုးတဲ့ ေခတ္မ်ား ျပန္ေရာက္လာဦးမလားပဲေနာ္။ ေဘာင္းဘီ လက္ရွည္နဲ႔၊ ေသွ်ာင္နဲ႔၊ နားကပ္နဲ႔၊ အပ်ံစား၊ အလန္စား ဖက္ရွင္ေတြ ျဖစ္လာမယ္ထင္ပါရဲ႕။ သူတို႔ ေသွ်ာင္ျပန္ထံုးတာ ကိစ္စမရွိဘူး မီးေသာ္ၾကီးတို႔လည္း ဆံေတာက္ထားရမယ္ဆို - အမေလး ... မေတြး၀ံ့စရာ။ အားလံုးပဲ သိၾကတဲ့အတိုင္း။ ေရသည္မမပါ ဆိုေန။ ( အဟင့္ )။ ေရသည္လို႔ ၾကားလိုက္တာနဲ႔ ဦးပုညကို မစဥ္းစားမိရင္သာရွိမယ္ ... ေရသည္ေယာက်္ားရဲ႕ ခ်ီးမြမ္းခန္းကိုေတာ့ မေမ့ၾကဘူး။ “ ဆံထံုးေတာ္ၾကီး တမာသီးနဲ႔ ခါးစည္း၀တ္လဲ၊ ခ်ဳပ္စၿပဲကို၊ တဲအပ္ႏွင့္တြယ္၊ လူျမင္သမွ် စိတ္ပ်က္ေအာင္လွပါတဲ့ မေရသည္ ” ဆိုတာကို အရင္သတိရၾကမွာ။ သူ ခ်ီးမြမ္းသလိုပဲေလ။ မီးေသာ္ၾကီးသာ ဆံေတာက္ထားရမယ္ဆို စာဖတ္ေနတဲ့ တယ္ဂ်င္းတို႔ရယ္ ...။ ေတြးသာ ၾကည့္ၾကပါေတာ့။ မီးေသာ္ၾကီး ၁ ေယာက္ ဗ်ာမ်ားလိုက္မယ့္ ျဖစ္ျခင္းကို။ ဆံေတာက္ေကြးဖို႔ ဆံစလည္း ခ်န္ရဦးမယ္၊ အေပၚမွာ ဆံလည္းထံုးရဦးမယ္၊ ေအာက္မွာလည္း ဆံစ ခ်န္ရဦးမယ္။ ကဲ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ။ ပိုင္ရွင္ကလဲ မရွိေသးေတာ့ အံုလံုး သိမ္းလို႔ကလည္း မရ။ ( အဟိ ... ၾကံဳၾကြားေလး )။ မီးေသာ္ၾကီး ဆုေတာင္းပါတယ္ ...။ ကိုကို၊ ေမာင္ေမာင္တုိ႔ရယ္။ ေတာ္ရို႕ဖက္ရွင္ကို ေသွ်ာင္ထံုးတဲ့အထိ သယ္ေတာ္မမူၾကပါနဲ႔လို႔ ...။ မီးေသာ္ၾကီး ၾကိဳေတြးၿပီး ရင္ေတြပူလြန္းလို႔ပါ။ မီးေသာ္ၾကီးအတြက္ သယ္ဂ်င္းတို႔လည္း ဆုေတာင္းေပးေနာ္။ မဟုတ္ရင္ ... စိတ္ဆိုးမွာအဟုတ္။ - ။
မွတ္ခ်က္ - ဤစာထဲမွ စာအမ်ားစု ( အကုန္လံုးနီးပါး ) ကေလ ရန္ကုန္ဘေဆြ ေရးသားတဲ့ ျမန္မာျပည္သား စာအုပ္ထဲကေန ဆင့္ပြား ကူးယူထားတာပါ။ စာအုပ္ထဲကအတိုင္း မဟုတ္ပဲ မီးေသာ္ၾကီး အဆင္ေျပသလို ေကာက္ႏုတ္ ေရးသားလိုက္တယ္။ မူရင္းကေန ေသြဖယ္မသြားေအာင္ မီးေသာ္ၾကီး ၾကိဳးစားၿပီး ေရးထားပါတယ္။ စာအုပ္ထဲမွ ဆိုလိုေသာ အဓိပၸါယ္မ်ိဳးႏွင့္ မီးေသာ္ၾကီး ဆိုလိုေသာ အဓိပၸါယ္ကြဲျပားေနရင္ အဲတာ မီးေသာ္ၾကီးရဲ႕ ညံ့ဖ်င္းမႈေၾကာင့္သာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ...။ - ။